– Update: 13 oktober 2023 –

Voor oordopjes, hoofdtelefoons en speakers heb je vaak EQ nodig: een equalizer, oftewel toonregeling. Om de scherpte in hoge tonen wat te dempen, of om er juist wat meer bas in te doen, of om heel precies het geluidskarakter aan te passen. Met het project AutoEQ kan je zelfs het exacte profiel van jouw oordopjes of koptelefoon vinden. En sommige tracks klinken sowieso veel beter met een dikke vette EQ.

• In Spotify (op IOS en Android) zit er ook een equalizer:
  bij Bibliotheek > Instellingen rechtsboven > Afspelen.
• Op Android zijn er ook apps voor zoals Poweramp of Wavelet (zie verderop).
• In iTunes kan je zelfs per track een EQ instellen, en die per track bewaren.
• Op de Mac kan EQ ook system wide met SoundBooster of met Airfoil:

In Airfoil zit ook een equalizer. Bij veel moderne oordopjes zoals de KZ ZS10 of de TRN V90s moet er vaak iets hoog af en iets mid bij. Ook omdat tegenwoordig alles V-shaped is (veel bas en hoog, en weinig mid).

Moderne muziek is vaak V-shape, met extra veel hoog en laag. Oude muziek heeft dat soms niet. Die kan je dan heel modern en vet laten klinken met een V-shape EQ. Voorbeeld: zet bij “Run to the hills” de EQ hieronder aan, of bij Europa van Santana, of bij We are the champions, of bij Dancing Queen, of Waterloo, of bij Chicago’s 25 or 6 to 4, enzovoorts (maar niet bij alle oude muziek):

AutoEQ maakt elk oordopje neutraal

Het project AutoEQ heeft honderden koptelefoons en oordopjes doorgemeten, met hier voor elke een EQ om ‘m neutraal te maken (de groene lijn). Op Android kun je die EQ-standen ook in de app Wavelet vinden.

Maar het project vind ALTIJD te weinig hoge tonen, en te veel lage tonen. Ik heb het met veel oordopjes en koptelefoons getest. Met hun EQ mis je veel bas en warmte. Ik denk dat ze met een hoog volume meten, want toonbeleving is sterk afhankelijk van het volume: bij zachte volumes ervaar je naar verhouding minder bas (vandaar de Loudness-knop vroeger).

Maar in het hele middengebied en in alle details vind ik de EQ van AutoEQ (de groene lijn) wel verbazend goed. Met die groene lijn als voorbeeld kan je jouw EQ maken:

– – Met dank aan Thijs, voor de tip over deze AutoEQ – –

Je kan oordopjes ook afstellen aan de hand van een gehoortest: zie deze blog daarover.

Android EQ op Xiaomi

Op een Xiaomi telefoon zitten ook al veel geluidsinstellingen. Niet alleen de EQ in Spotify, maar ook system wide instellingen, zelfs leeftijdsafhankelijke, en een  gehoortest:

En op een Xiaomi telefoon zitten er ook presets voor allerlei oordopjes. Meestal kan je daar een goede vinden – ook al heb jij andere, zoals de Vesper:

Op een Samsung zitten er vergelijkbare instellingen en gehoortesten.

Spotify EQ

In Spotify (op IOS en Android) zit ook een equalizer: bij Bibliotheek > Instellingen rechtsboven > Afspelen. Dit is die van Android, en het werkt ook op Bluetooth headsets:

Je oren werken altijd anders, afhankelijk van tijdstip, je fysieke conditie, het weer en je leeftijd. Als je verkouden bent klinkt ook alles anders, in een rijdende auto ook. Je hersenen ervaren geluid anders, afhankelijk van veel factoren. Op een zacht volume mis je bijvoorbeeld de bas, wat je kan compenseren met volume-afhankelijke Loudness.

Te grote stappen in het volume?

Op mijn Android tablet vind ik de volume-stappen te groot, en gebruik ik de limiter (fout vertaald als “begrenzer”, dat is iets geheel anders) in Wavelet om het volume precies te regelen.

Op de Mac kan het door Alt en Shift in te drukken als je het Volume wijzigt (maar bij een Touch Bar moet je dan wel “Touch Bar toont: Uitgevouwen Control Strip” kiezen in Systeemvoorkeuren > Toetsenbord).

VOX player EQ

In de gratis VOX player zit ook een EQ, maar in de gratis versie alleen met presets. Voor topmodel KZ ASX gebruik ik soms de stand “Soften” voor de momenten dat ik die oortjes iets te direct, te koel en te analytisch vindt:

Windows Equalizer

Op Windows kan je EQ soms direct instellen via Control Panel > Audio-settings, afhankelijk van je hardware. Het kan ook met apps, zoals Peace Equalizer. Of kijk op het open source project AutoEQ: “Windows heeft EqualizerAPO, Peace en er zijn veel media players met equalizers zoals Neutron, Roon en Foobar2000.”

---

• Zie ook de blogs over Audio 
• Of de blog over de beste goedkope oordopjes
• Of de blog over de beste DAC
• Of de blog over de beste Bluetooth headset
• En de blog over de gehoortest apps

Zie ook de blog over Audio Mastering. Daar wordt ingegaan op allerlei soorten verbetering van audio, ofwel remastering. Bij EQ, compressie en limiting is het bijvoorbeeld belangrijk om het verschil in volume eerlijk te vergelijken. Iets wat harder klinkt lijkt namelijk altijd beter – maar dat is niet zo.