– Update: 12 mei 2021 –

Een LED lamp is ideaal en superzuinig. Maar flikkert een LED lamp ook hinderlijk, zoals TL dat vroeger deed? Op accu’s en batterijen kan een LED-lamp niet flikkeren, want dat is gelijkstroom. Bij  wisselstroom kan het wel, maar alleen als er een slechte “driver” in de lamp zit. Die maakt van de wisselstroom een gelijkstroom.

Stroom uit het stopcontact is 50Hz: vijftig keer per seconde draait de plus en de min om, met daartussen telkens even geen stroom. Die flikkering kon je bijvoorbeeld bij een oude tv duidelijk zien, vanuit je ooghoek.

Je kan het ook zien als je filmt met je telefoon. Dan zie je soms strepen of flikkeringen bij oude beeldschermen, of bij oud TL-licht.

Een gloeilamp of halogeenlamp flikkert nooit. Die brandt nog een paar milliseconden na, dus die kan niet flikkeren, ook niet bij 50Hz wisselstroom.

Een conventionele TL-buis flikkert altijd, op 100 a 120Hz. Je kan daar hoofdpijn of andere klachten van krijgen. Een moderne HF-TL buis is 5000 HZ en die brandt net als gloeilamp heel even na. Constant licht dus, zelfs voor een camera.

Een LED-lamp kan in theorie ook flikkeren. LED reageert supersnel en brandt niet na. Als de stroom er een milliseconde afgaat, gaat hij ook een milliseconde uit. Bij het gebruik van een accu of batterij flikkert het nooit, want dan is het gelijkstroom en constant. Een LED-lamp kan wel flikkeren bij wisselstroom, maar alleen bij een slechte regelaar (driver). Die maakt van de 220V wisselstroom een 12V gelijkstroom, en als die dat niet netjes doet zitten er kleine stukjes zonder stroom in. Ook elke dimmer of transformator kan op die manier flikkeren. Maar een goede transformator / adapter / dimmer / driver flikkert niet, want die levert continu stroom.

Je kan de flikkering testen door het te filmen met je telefoon. Je ziet dan meteen of de lamp flikkert. Het maakt niet uit of je met 30Fps of 60Fps filmt. Je kan het langzaam of beeld-voor-beeld afspelen om het nauwkeurig te bekijken. Ik zie dan dan bij geen van mijn LED-lampen, beeldschermen of tv’s enige flikkering, of andere moiré of interferentie.

Ik heb bijvoorbeeld voor onze woonblokken alle TL van 60cm vervangen door LED buizen, hier voor 3,75. Of andere, bij deze shop op AliExpress, ook voor 3,75. En hier bij Health Forces hebben we er ook een aantal gekocht. Ze waren allemaal goed, zonder enige flikkering.

Flikkering op film en foto bij TL oplossen met sluitertijd

Als je de sluitertijd kan instellen op je camera, dan kun je flikkering of banding van TL-licht of TV’s oplossen met een sluitertijd van 1/50 s of langer. Liever nog 1/20. Maar 1/60 of 1/100 kan dus niet. Dit geldt zowel voor film als voor fotografie, dus zowel voor bewegend als voor stilstaand beeld. Hier een tip voor een perfect en voordelig LED-paneel voor video en fotografie:

Flikkert je computerscherm?

Een oude tv was 50Hz en dat flikkerde duidelijk: dat kon je zien vanuit je ooghoek. Je kon er hoofdpijn van krijgen. Moderne schermen flikkeren niet, want het licht komt uit de backlight, en die is 200Hz. De Refresh-rate van een modern scherm is wel trager dan 200Hz, meestal 60Hz. Soms 30Hz. Dan is er dus maar 30x per seconde een nieuw plaatje. Dat is langzaam, maar dat flikkert niet, omdat de achtergrondverlichting van het scherm 200Hz is.

Zie ook de blog over Filmen met LED-paneel-lampen,

en de blog over TL vervangen door LED

En zie ook de blog over 12V / 24V