– Update: 25 juni 2024 –

Leuk hoor, Dune. Eindelijk weer eens zo’n enorm vette science fiction film. Heerlijk, we mogen weer naar de bioscoop. Dat zullen wel weer drie delen worden. Het zal niet zo’n enorme flop worden als vorige keer, in 1984. Ja, hoe zat dat ook maar weer? Ik zocht het uit, en stuitte op veel interessante dingen.

Het boek van Frank Herbert uit 1965 is een klassieker. In de een of andere verre toekomst is er een of andere woestijn-planeet waar een of andere kostbare brandstof in het zand zit. De vergelijking met olie ligt voor de hand. Mede omdat de woestijnmensen er ook als Arabieren uit zien. En omdat de olieproductie – sorry, de Spiceproductie – door een enge high tech planeet (lees de VS) wordt gedomineerd. Spice is dan weer een verwijzing naar het VOC-verleden van Nederland, als wrede wereldheerser. En die Spice werkt ook nog eens als drug, wat weer vergelijkingen oproept met een zee aan films over drugshandel.

Maar er zijn meer vergelijkingen: het doet onder andere sterk denken aan Avatar (met dat edele natuurvolk, de kolonisatie, en de kostbare stof), en aan Harry Potter (toverkrachten die je moet ontwikkelen), en aan de Matrix (Neo, de profeet tegen wil en dank), en aan de heerlijke B-filmhit Tremors (zandmonsters). Je ziet er zelfs een beetje Game of Thrones in terug. Dus zo blijkt Dune een inspiratiebron te zijn geweest voor een compleet tijdperk met de beste SF-films. Tot aan de nieuwe film Nr. 10 van Alex van Warmerdam aan toe (met net zo’n spaceship, wat op dezelfde manier uit de bodem oprijst).

Maar in het verhaal zitten andersom ook echo’s van een van de beste films aller tijden: Lawrence of Arabia (1962). Wat dan weer gebaseerd was op een boek uit 1926, min of meer waargebeurd.

De versie van Dune uit 1984 was destijds dus een flop. Ik heb ‘m meteen maar eens teruggekeken (hij staat in z’n geheel op Youtube). Heel leuk. Die versie ziet er inderdaad echt ongelofelijk slecht en gedateerd uit. Alsof je een film uit de jaren ’30 kijkt. Onbegrijpelijk. Wat ging hier mis? Regie en scenario waren nota bene van David Lynch, een artistieke grootheid, onder andere van het latere Twin Peaks. Hij liet zijn naam eraf halen: er staat nu Alan Smithee (het pseudoniem van alle regisseurs die hun naam niet willen vermelden). En het scenario is zogenaamd van “Judas Booth“. Hahaha!

Sting vs Kyle MacLachlan. Volgend jaar in Dune 2 dezelfde scene, maar dan Dave Bautista vs Timothee Chalamet

In 1984 kwam er ook een andere science fiction blockbuster uit, die de tand des tijds wel glansrijk heeft doorstaan: Blade Runner. Met Rutger Hauer, die de geniale monoloog aan het einde zelf ter plekke verzon. Of is het een cult-hit geworden door de muziek van Vangelis, die nu als een überhippe soundtrack klinkt? De originele Blade Runner wordt zelfs veel beter gevonden dan het vervolg uit 2020.

Ook al zo bijzonder: het vervolg van Blade Runner is dan weer van dezelfde regisseur als van Dune 2021, namelijk Denis Villeneuve. Half Frans, half Canadees.

De Franse invloed is ook al zo interessant: Dune 1984 was een half Frans project, met onder andere de geniale Jean Giraud (van Moebius) die erbij betrokken was.

En het gaat maar door met bizar toeval. Zo zien we de alomtegenwoordige Jason Momoa (Khal Drogo / Aquaman / Baba Voss / etc etc) met precies dezelfde tegenstander en even alomtegenwoordige superschurk Dave Bautista (Edo Voss / Drax / Avengers et etc). Dat tweetal wil dus elke regisseur of producent tegenwoordig. Timothee Chalamet willen ze ook allemaal – en terecht, want wat een charismatische topacteur is dat. In de onwaarschijnlijk dure cast zien we verder ALLE topacteurs van dit moment: Stellan Starsgard, Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Josh Brolin, Javier Bardem, Charlotte Rampling en Zendaya (van Spiderman).

In de 1984-versie zaten overigens ook heel bijzondere dingen: wat dacht je van Sting, van de soundtrack door TOTO, en van het thema door Brian Eno, en van Kyle McLachlan (van Twin Peaks) in zijn eerste rol. En Pink Floyd zou ook meedoen. Wat nu dus onder de trailer van de 2021 versie zit!

Maar dat mocht allemaal niet baten…