– Update: 7 februari 2019 –
Nooit eerder schreef ik een boek-review. Maar ik vond het boek Sapiens van de Israelische historicus Yuval Harari zo indrukwekkend dat ik het gewoon ga doen. Als aanrader. Als boektip. Voor vakantie of zo.
Ik ben trouwens niet de enige die het zo goed vond. Het boek is al jaren een enorme mondiale bestseller. Vertaald in 36 talen. En dat voor zo’n jonkie (Harari is uit 1976). Hij is opgeleid als middeleeuws historicus in Israel. Hij schreef eerder boeken over de riddertijd. Tegenwoordig houdt hij zich vooral bezig met wereldgeschiedenis. Tienduizenden mensen volgden zijn openbare internetcolleges over A Brief History of Humankind. In Nederland heet het Sapiens. Een kleine geschiedenis van de mensheid (Thomas Rap). Ik heb het bij BOL gekocht als epub (10,-). Ook te koop als paperback.
Dit boek is de wereld aan het veranderen. Voor het eerst in de geschiedenis leest de hele wereld hetzelfde boek, en krijgt iedereen dezelfde nieuwe revolutionaire inzichten. Dat deed het in ieder geval bij mij: het was een aaneenschakeling van nieuwe inzichten en conclusies die ik nog nooit eerder hoorde en die zeer verhelderend, logisch en verpletterend zijn.
Het leert je niet alleen de mens kennen en zijn geschiedenis, maar ook jezelf. Het doet je bijvoorbeeld inzien hoezeer jijzelf doordrongen bent van de huidige religie. En die huidige religie is simpel gezegd kapitalisme. Dat is even kort door de bocht, maar hij legt het allemaal glashelder, ijskoud en keihard onontkoombaar uit. Je gaat opeens snappen wat de mens eigenlijk aan het doen is – of wat jijzelf aan het doen bent – en wat er in de toekomst gaat gebeuren. Zijn nieuwere boek heet niet voor niets Homo Deus. En dat gaat over de toekomst.
Ik zal proberen iets van de sluier op te lichten, alhoewel je het boek gewoon moet lezen: De grootste stap die de mens deed na tienduizenden jaren ontwikkeling was FICTIE. Ja, inderdaad: FICTIE. Als je er over nadenkt dan klopt dit gewoon. Het boek had mij vanaf bladzij 1 al te pakken, maar dit is wel even een niveautje hoger.
Alle religies zijn fictie behalve misschien Boeddhisme, in zijn oorsprong dan. Ook al zo ongelofelijk verhelderend. Je weet meteen waar het heengaat, op den duur, over 100 jaar, met religies. Humanisme is een religie, en nazisme is een onderdeel daarvan. De rol van Holland in de 17e eeuw als bakermat van het huidige kapitalistische geloof. Heb ik nog nooit iemand zo horen uitleggen. De rol van de landbouw, als een soort van zondeval. Is daarna nooit meer goedgekomen, we waren veel beter af als jager-verzamelaar. En niet alleen wij: de dieren al helemaal. Onze hersens waren toen ook beter, we worden langzaam dommer. Hij legt uit waarom en hoe. De mens heeft geen wil. Ja, dat kende ik dan al, van Gurdjieff en Ouspensky.
Verder zit er gelukkig ook humor in, en voor vegetariërs en vleeseters is dit boek ook zeer geschikt.
En dat zijn maar een paar voorbeeldjes. Het gaat maar door met nieuwe inzichten. Ik bezie mijn leven nu anders. Want ook over de vraag “Wat is geluk?” heeft hij alle antwoorden verzameld, wetenschapelijk gezien dan. Het sijpelt door, het slijpt je geest.
Zie ook dit interview in de NRC met Yuval Harari.
De opvolger van dit boek heet Homo Deus. Dat gaat over de toekomst. Alhoewel dat voor een gedeelte een herhaling is van Sapiens, is het gedeelte over de toekomst zo mogelijk zelfs nog interessanter en indrukwekkender!
En daarna, in 2018, kwam het boek over het heden: 21 lessen voor de 21e eeuw:
Toevallig net aangeschaft! Ik ben benieuwd…
Misschien ook iets voor je: Het oerboek van de mens – Carel van Schaik en Kaj Michel.
Heeft iets van een antropologisch onderzoek van de genesis.
Dit boek gaat over precies hetzelfde als jij beschrijft.
‘Niet de goden gaven ons een moraal, wij gaven moraal aan de goden… Al bij jagers-verzamelaars was moreel gedrag essentieel om te kunnen overleven. Voor zulk gedrag hadden ze geen bovennatuurlijke autoriteit nodig: dat regelde de groep gewoon onderling’ (p267).
Bedankt voor je enthousiaste review!
Ik wilde “homo deus” gaan lezen, maar nu ga ik toch eerst maar eens aan “sapiens” beginnen.
Nazisme als onderdeel van Humanisme, lijkt me heel intrigerend. Ik ben echt benieuwd.
Het boek kost nu helaas weer een tientje bij Bol. Maar “Boogsie” vertelde me dat het bij Kobo nog voor 5 euro kon: https://www.boogsy.nl/ebook/sapiens
Ik heb het boek gelijk op mijn kindle gezet! Ben benieuwd hoe we dommer worden terwijl de IQ schaal elke keer omhoog moet worden bijgesteld omdat we met zijn allen steeds slimmer worden.
Leuk! Alleen had men 100.000 jaar geleden nog geen IQ test helaas!
Uit recent onderzoek blijkt inderdaad dat ons IQ na de jaren 90 gedaald is – Bratsberg & Rogeberg 2018.