– Update: 16 juni 2022 –

Ooit heb je een keer een leesbril nodig. Want je wordt langzaam steeds meer verziend. Maar het kan ook met een gaatjesbril. Ja, echt! En je kan je ogen ook nog trainen. Ja, ook echt! Hier mijn onderzoek en ervaringen.

In een gaatjesbril (of rasterbril) zitten geen glazen. Alleen maar gaatjes. Je kan ‘m gebruiken als zonnebril, want er komt uiteraard maar weinig licht doorheen. De Eskimo’s (sorry – de Inuit) hadden tweeduizend jaar geleden al zonnebrillen met gaatjes. Nou ja, eigenlijk spleetjes:

Dat werkt prima als zonnebril of sneeuwbril. En het werkt ook wel een klein beetje om scherper te zien. Maar met gaatjes wordt alles nog veel scherper:

Of het nou dichtbij of veraf is, alles wordt scherper. Dat kan niet eens met een echte bril! Wat een wonder!

Hoe werkt een gaatjesbril?

Het is te verklaren met fotografie. Als je op de camera een klein diafragma kiest (een kleine lensopening), dan is alles scherp en heb je een grote scherptediepte. Als je een groot diafragma kiest (een grote lensopening) dan heb je kleine scherptediepte. De gaatjes werken als kleine lensopeningen, en geven dus een grote scherptediepte.

In het Engels noemen ze dat de “Circle of Confusion”. In goed Nederlands de “diffusiecirkel”:

Een gaatjesbril kan je dus als leesbril gebruiken – als er maar genoeg licht is. Het werkt echt. Verbluffend. Ik kan met die bril de kleine lettertjes van verpakkingen veel beter en makkelijker lezen. Als je zelf alles al scherp ziet dan werkt het niet, uiteraard. Hooguit om je ogen wat rust te geven. Want dat is het tweede voordeel van de gaatjesbril:

Een gaatjesbril geeft rust

Het is donkerder, en dat geeft je ogen rust in fel licht. Ten tweede heb je “oogkleppen” op. Je ziet minder, en dus heb je minder afleiding. Ten derde hoeven de spieren in je ogen minder hard te werken om scherp te stellen. Want je hebt meer scherptediepte. Op deze manier kan het rustgevend en ontstressend werken.

Zo’n bril met gaatjes is hier te koop voor twee euro op AliExpress, in allerlei uitvoeringen. Ik heb deze:

Ook hier op BOL.com te koop voor 11 euro. En ook te koop op Amazon.nl vanaf 9,-. Daar heet het een rasterbril.

Kan je met een gaatjesbril je ogen trainen?

Nee, lijkt mij niet! Ga maar na: je ogen hoeven minder scherp te stellen, dus het geeft je oogspieren rust. Die worden dus op den duur slapper. Je lenzen bewegen ook minder, en worden stijver en strammer, net als ledematen die je niet beweegt.

“Lui oog” trainen

Je kan er wel een “lui oog” mee trainen, omdat elk oog een ander raster ziet. Daardoor moeten beide ogen samenwerken, en train je het luie oog zonder ooglapje te hoeven gebruiken. Bij een lui oog hebben je hersens besloten om voornamelijk één oog te gebruiken. Je slechtere oog gaat daardoor nog verder achteruit. Want die wordt nooit meer gebruikt: dan verslappen de spieren en de lens wordt stugger. Met zo’n gaatjesbril train je dat oog weer de goede kant op.

Zelf je ogen trainen

Je kan je ogen ook trainen op een andere manier: kijk met één oog afwisselend in de verte en dichtbij, telkens een paar seconden. Doe dat een paar minuten per dag, met elk oog. Zo train je de oogspieren, net als in de sportschool. En zo maak je ook je lenzen soepeler, omdat je die blijft bewegen. De spieren drukken de lenzen namelijk in, en dat gaat moeilijker als de lens stugger wordt, door ouderdom. Zo zorg je ervoor dat je minder snel een leesbril hoeft.

Hier nog vijf oefeningen om je ogen te trainen.

Nadelen

Een gaatjesbril is niet in alle gevallen ideaal. Je ziet veel minder, en het is veel donkerder. In het verkeer is dat dus levensgevaarlijk. Ook als zonnebril vind ik het veel minder goed dan een gewone zonnebril. Maar als leesbril – voor af en toe – vind ik het werkelijk BRIL-jant!

Alternatieven: Polaroid zonnebril op sterkte

Er staan ook voordelige zonnebrillen op sterkte op AliExpress, met polaroid-glazen en met lenzen in alle sterktes, zoals deze:

En opvouwbare Multifocale leesbrillen van een paar euro. In verschillende kleuren. superklein opklapbaar. Met drie zones: bovenaan voor ver weg, onderaan om te lezen, en alles daartussen:

Is blauw licht slecht voor je slaap?

Er wordt tegenwoordig wel eens beweerd dat een bril die blauw licht blokkeert (dus met gele glazen, of een anti blauw licht bril) goed voor je is. Daar is geen wetenschappelijk bewijs voor, maar ’s avonds is geel licht wel veel prettiger dan blauw licht. Dat staat daarom op je laptop en telefoon vaal al aan: Night Shift heet dat, op de Mac. Je slaapt beter als je in de avond warme (dus gele) verlichting gebruikt in plaats van koele (blauwe). Dat is logisch, want dat is in de natuur ook zo: daglicht is blauw en koel, avondlicht is warm. Als je ’s avonds veel naar een koel blauw scherm kijkt, dan denkt je lichaam dat het nog overdag is, en dan val je moeilijker in slaap.

• Zie ook het artikel over goedkope zonnebrillen
• en het artikel over zonnekleppen
• en het artikel over meekleurende zonnebrillen

Deze gaatjesbril review was niet gesponsord. Er staan bestellinks in, zodat je makkelijk kan bestellen. Dat maakt voor de prijs niet uit. THANK U, LOVE U ALL en tot de volgende!