– Update: 25 juni 2024 –
Hier mijn TOP 25 met de beste films van 2022, nu met update erbij over de Oscars 2023. De beste films komen helaas vaak pas later hier, want die komen vlak voor de Oscars uit… in 2023 dus. Dan maken die films meer kans.
En daarom kloppen de eindejaarslijstjes ook nooit echt. Nou ja, toch leuk, zo’n lijst kijktips, tjokvol heerlijke topfilms. Achter elke titel staat de IMDB-rating. Die rating zegt veel (onderaan de sortering volgens deze rating) maar het zegt ook weer niet alles.
De Oscar-nominaties en winnaars 2023 staan er ook bij (in Vet mijn winnaars, en in oranje de echte winnaars).
Zie ook de beste TV series Aller Tijden
Avatar: the Way of Water (7,9)
Niet voor niks de grootste kaskraker aller tijden. En net als vorige keer, dertien jaar geleden (de eerste grote 3D-film, alsof je voor het eerst van je leven naar de bioscoop ging!), zit je ook weer dagen op een andere planeet na het zien van deel twee. Alle filmische middelen worden maximaal ingezet, en de drie uur vliegen om. Wat een megaproductie, ontzagwekkend en ongeëvenaard. Het verhaal sleurt je nonstop mee, terwijl het allemaal ook geschikt blijft voor alle leeftijden. Ik verwacht dat deel 3/4/5 nog weer indrukwekkender gaat worden, als de planeet Aarde dan waarschijnlijk aan zijn eind komt, en de planeet Pandora overspoeld gaat worden met aardse vluchtelingen en kolonisten. Met een nog dreigender ecologische boodschap… en een nog duidelijkere parallel met de schrijnende geschiedenis van Noord- en Zuid-Amerika.
Oscars voor technische departementen lijkt mij.
- Genomineerd voor: beste Film, Production Design, FX, Geluid
(in oranje dus telkens de winnaar en vetgedrukt wat ik zelf de winnaar vond)
Fascinerend leesvoer: de wiki over de Canadese regisseur Cameron.
2. Tár (7,7)
Tár kwam hier pas in maart uit – jammer, want dan ontbreekt hij dus in veel 2022-lijstjes. Eindelijk weer eens een film van Todd Field, die zestien jaar lang als kluizenaar van de aardbodem verdwenen leek. Met Cate Blanchett in een glansrol, als top-dirigent, op prachtige locaties. Ze is een soort vrouwelijke Matthijs-van-Nieuwkerk-slash-nog-erger. Het verhaal is verrassend en spannend, überwoke, uniek en origineel, met ontelbaar veel schitterende details: zoals die nauwelijks zichtbare hond daar achterin, die dreigende slang in dat water, die misofonie, dat hele orkest-leven, het perfecte Duits van Cate, de medaille om haar nek in haar ouderlijk huis, die ruzie in de auto, de pleister om haar vinger… Het blijft daarom enorm hangen. En ook op IMDB krijgt hij een extreem hoog cijfer.
Oscars voor Beste film, actrice, regie en scenario? Nee, geen één… wel veel nominaties:
- Genomineerd voor: beste Film, Regie, Actrice, Origineel Script, Camera, Montage
Gedeelde tweede plaats: The Fabelmans (7,8)
The Fabelmans zag ik op de valreep ook nog in 2022. Half autobiografisch, over Spielberg zelf dus, en mede door hemzelf geschreven. Het is een lange film (twee en een half uur) maar aan het einde wil je graag dat het nog uren doorgaat. Ook al komt het begin nogal traag op gang, je wordt steeds meer het verhaal in gezogen, en je gaat steeds meer van de personages houden. Ik vind dit een van zijn beste films, omdat de personages zo echt zijn, en het een hele rijke vertelling is, met veel prachtige zijlijntjes en emotionele diepgang. Maar het meest indrukwekkend zijn de stukjes waarin we de jonge Spielberg zijn eerste films zien maken: het cinematografisch talent en filmisch vernuft druipt er vanaf. Een hoop Oscar-nominaties (maar hij won niks):
- Genomineerd voor: beste film, Regie, Actrice, Bijrol, Origineel Script, Production Design, Muziek
3. Eight mountains / Le otto montagne (7,7)
Naar de beroemde roman van Paolo Cognetti. De film won de Juryprijs in Cannes. Van de inmiddels in Hollywood doorgebroken Belgische cineast Felix van Groeningen (Beautiful Boy, Broken Circle Breakdown) en Charlotte Vandermeersch. Over de bijzondere vriendschap tussen twee jongetjes, in de bergen in Italië, door de jaren heen. Het verhaal is gelaagd, met subtiele lijntjes die je soms pas achteraf ontdekt. Het stemt tot nadenken en geeft inzicht in menselijk gedrag. Welk gedrag helpt je verder, welk gedrag is destructief? Het verhaal is open, majestueus en zonder oordeel, zoals de natuur in de bergen zelf.
4. The last manhunt (4,1)
Deze zie je dan weer nergens in de andere lijstjes terug. En ook op IMDB met een heel slecht cijfer. Maar ik vind dit een ijzersterk, en ook nog eens waargebeurd verhaal, prachtig en origineel verfilmd. Een klassieke Western, maar dan anders – en beter. Mede geschreven door Jason Momoa (ja, echt! Die bekende acteur uit allerlei spektakelfilms en series tegenwoordig) en geregisseerd door Christian Camargo (Tamacti Jun uit SEE).
5. Licorice Pizza (7,2)
Daar had ik al een stukje over geschreven. Ik weet niet meer bij welk jaar dit hoort, door dat Oscar-gedoe… 2021? Of 2022? Anyway, steengoeie film dus…
Dikke vette actie, spektakel, onnavolgbare stunts, humor – en Brad Pitt. Need I say more? Van David Leitch, dat is dus “gewoon” een stuntman, maar wel eentje die steeds maar weer de beste actiefilms aflevert: zie ook het hoge IMDB-cijfer, en zie ook m’n review over zijn vorige topper Atomic Blonde.
Van David Cronenburg, de Canadese meester – al bijna veertig jaar lang nu. Bizarre lichaamshorror, body science fiction, of hoe je het ook noemt. Hij creëerde zijn eigen unieke filmgenre. Al zijn films zijn goed, al is de ene wel wat beter dan de andere. Dit is een van zijn beste. Het gaat niet eens zozeer om de horror-effecten: het verhaal is maatschappelijk relevant en mooi gelaagd verteld met al die interessante zijlijntjes. Geniaal geacteerd ook: hoe Kristen Stewart de hele tijd haar woorden half inslikt, bijvoorbeeld. Jammer dat hij zo’n laag cijfer krijgt. Zou dat lichaamsgedoe toch teveel afschrikken?
8. Good Luck to You, Leo Grande (7,2)
Kijk de trailer en je bent verkocht, toch? Vertederend mooi, over een vrouw van zestig die een escort bestelt om nu eindelijk eens de “vleselijke liefde te ontdekken”. Emma Thompson is fenomenaal en wederom Oscarwaardig:
9. All quiet on the Western front (7,8)
Een monument van een Duitse film, over de Eerste Wereldoorlog. In epische proporties. Naar het beroemde boek. Oscar beste buitenlandse film denk ik. En een record van maar liefst VEERTIEN BAFTA-nominaties (de Engelse Oscars). Het bleek nu dus inderdaad een van de twee grote winnaars bij de Oscars te zijn:
- Genomineerd voor: beste Film, Script, Camera, Buitenlandse film, Production Design, FX, Muziek, Geluid
10. Nope (6,9)
Jordan Peele, het toptalent van onder andere de verrassend goede en briljante horrorfilm “Get out” (die zelfs goed was als je niet van horror hield) met zijn nieuwe film Nope. En ook al wordt hij alom bejubeld, ik vind ‘m toch nog steeds ondergewaardeerd. Zelfs door mij, want waarom zet ik deze niet in de TOP 5? Dit keer is het geen horror, maar een Neo-Western-Science Fiction. Oscar-nominatie voor camera? Of voor regie? Of toch voor de hoofdrol, Daniel Kaluuya? Helaas, ook bij de Oscars is hij ondergewaardeerd. Niet eens ergens voor genomineerd…
11. Elvis (7,4)
Van Baz Luhrmann, dus dat is spektakel, dat is muziek, dat is flitsende montage, oogstrelende art direction, dat is dramatiek ten top. Met Tom Hanks als Colonel Parker, de Nederlandse manager van Elvis. Met een waanzinnig overtuigende Austin Butler (Oscar nominatie) als Elvis Presley. En het is niet alleen maar oppervlakkige show – het is ook een prachtig realistisch en diepgaand verhaal. Over “De Mensch” achter Het Icoon… en over Het Mysterie achter Parker.
Met veel Oscar-nominaties en Bafta’s. Maar bij de Oscars won hij niks.
Helaas ook met een Razzie Award: Tom Hanks won “slechtste acteur”, vanwege het totaal mislukte Nederlandse accent van Colonel Parker…
- Genomineerd voor: beste Film, Acteur, Camera, Montage, Production Design, Kleding, Make up, Geluid
11. The Whale (8,0)
Deze kan eigenlijk ook veel hoger: zie ook het hoge cijfer. Van Darren Aronofsky. Met Brendan Fraser (Oscar), die we onder andere kennen als de goddelijke en grappige Tarzan uit George of the Jungle. Maar hij is zoals je misschien ook weet zelf nogal dik geworden. Honderdvijftig kilo of zo. Hier speelt hij een morbide obese schrijfdocent. Van rond de 400 kilo… dus met een fat-suit, een dikmaakpak: Oscar voor de make up dus. Het is een theaterstuk, en zo voelt het ook helemaal aan. Sterk script ook. Twee Oscars:
- Genomineerd voor: beste Acteur, Bijrol (M+V), Make up
12. Triangle of Sadness (7,6)
Ja, deze komt overal heel hoog, in alle lijstjes. Over hoe de huidige kapitalistische maatschappij zichzelf overboord kiepert. Een sociologisch experiment eigenlijk. Uniek verhaal, interessant, absurd, antiwoke, nieuw en anders. Met veel absurde humor, terwijl het tegelijk herkenbaar is en aansluit bij moderne vraagstukken.
Maar ook wel een beetje te gehyped, vind ik, daarom bij mij niet in de TOP 10 – sorry! Daar vind ik ‘m net te weinig filmisch voor, en te monomaan. Van de Zweed Ruben Östlund (steengoed interview in de Volkskrant overigens). En onder andere met Woody Harrelson: ja, dat trekt ook zeker publiek. Ik snap dat hij hoog eindigt in veel lijsten, vaak zelfs als NUMMER ÉÉN. Oscar beste Originele script misschien? Wel nominaties dus, maar hij won niks:
- Genomineerd voor: beste Film, Regie, Origineel Script
13. Moonage Daydream (7,9)
Documentaire over Bowie. Met voornamelijk zijn eigen materiaal. Voor het eerst zien we ook zijn tekeningen en schilderijen. Hadden we dat toen geweten, dan was hij een van de beroemdste schilders van zijn tijd geweest… maar niemand wist dat! Hij hield dat geheim. Ik vond de film vooral visueel indrukwekkend: vrijwel elk shot is bijzonder. En de muziek ook, uiteraard… Oscar beste docu gaat naar “All that breathes” denk ik: ook top overigens. Maar die ging naar Navalny. Is natuurlijk ook wel terecht.
14. Apollo 10½: A Space Age Childhood (7,2)
Richard Linklater, altijd interessant. Live action animatie dit keer (rotoscope animation): een briljante vorm – als je het goed doet. En dat doet-ie. Het gaat over de Apollo-maanlanding, maar omdat de cabine te klein is, trainen ze in het geheim een klein jongetje. Het superhoge cijfer op IMDB zegt ook wel wat. Prachtig mooi tijdsbeeld ook.
The Worst Person in the World (7,8)
Ik zag ‘m pas in 2023, dus ik fotsel ‘m er maar ergens tussen. Iemand zei het al: waar is je “Nordic section”? Tja, die is bij mij onderbelicht, inderdaad. Troll (5,8) was leuk, vet en bijzonder, alhoewel het script best wel slecht was… Maar deze Noorse film behoort bij de beste van het jaar. Het is een Woody Allen-achtige sort-of-chick-lit, over een jonge vrouw die struggelt met de liefde en met zichzelf. Licht van toon, maar toch ook heel serieus, en vooral creatief en sprankelend fris.
15. Rosaline (6,4)
Het verhaal van Romeo & Julia, maar dan totaal anders, als hippe comedy. Romeo is hier de ex van Rosaline, en vanuit haar wordt het verteld. Hilarisch goed, want wat zijn zij allemaal ontzettend grappig, met hun eigentijdse nieuwe humor. De ultieme Power Girl, die ook nog eens vrienden-met-zichzelf wordt. Deze film verdient meer aandacht en waardering. Je ziet ‘m niet vaak in toplijstjes. Maar hij zit bomvol talent:
16. Causeway (6,5)
Jennifer Lawrence was waarschijnlijk wel een beetje klaar met die domme superheldenfilms waar ze altijd voor wordt gevraagd. Ze produceerde deze film dan maar zelf: over een Amerikaanse Afghanistan-veteraan met PTSS – maar dan totaal anders dan je verwacht. Een vleugje Silver Linings Playbook. Veel beter dan die saaie superhelden. Oscar beste bijrol voor Brian Tyree Henry, denk ik. Maar ook die ging naar “Everything…”
- Genomineerd voor: beste bijrol
Ik vond dit gewoon heel erg grappig, en entertainend. En dat niet alleen: er zitten veel rake scenes in, die inhoudelijk ook hout snijden. Een van de beste rockmockumentaries. En met “Harry Potter” en “Madonna”. En met wat niemand wist: [SPOILER:] dat het origineel van “Beat it” helemaal niet van Michael Jackson is – hahaaa!
18. Operation Mincemeat (6,6)
Of hoort deze nu bij 2021? Anyway, erg goed, want dit is het ongelofelijke maar waargebeurde verhaal, spannend en nooit eerder verteld, over de geniale misleiding van de vijand in de Tweede Wereldoorlog:
19. Kimi (6,3)
Steven Soderbergh, altijd goed dus. Met Zoe Kravitz, altijd leuk dus. Spannende actiefilm over een soort Siri/Alexa-analiste met pleinvrees die een moord ontdekt, op haar koptelefoon. Een soort hedendaagse Rear Window meets Blow Up meets Q&Q (als dat je nog wat zegt ;)
20. Hustle (7,3)
Adam Sandler, superpopulair in Amerika, hier vindt men het niks. Ik kan ‘m altijd erg waarderen. Hij heeft de kans om geheel zijn eigen weg te gaan, dankzij die enorme populariteit. En dat doet hij met verve. Geen comedy dit keer, maar een fijne sportfilm. Mooi goed verteld menselijk verhaal over een opzij-gezette basketball-coach die in Spanje een rauw toptalent vindt.
21. The lost City (6,1)
Domme platte actie voor de één, heerlijk vermaak voor de ander. Guilty pleasure misschien. Stiekem ontzettend leuk… zoiets. Top-vermaak. Met de onweerstaanbaar grappige Channing Tatum & Sandra Bullock. En met… “Harry Potter”, wederom:
22. Everything Everywhere all at once (8,1)
Verrassend anders. Filmisch, fantastievol en filosofisch. En entertainend. En ook weer wél realistisch, juist. Eindigt overal hoog in allerlei 2022-lijstjes, ook op IMDB: met een 8,1 maar liefst. Lapt alle filmwetten aan zijn laars, heel uniek dus. Het eerste en laatste half uur vond ik werkelijk briljant, maar daartussen vond ik het nogal lang duren, en gaat het als een maniakaal doordenderende trein maar door en door. Oscar beste actrice voor Michelle Yeoh denk ik. En beste bijrol: Jamie Lee Curtis.
Het werd de grootste winnaar bij de Oscars 2023, elf keer genomineerd en zes keer gewonnen:
- Genomineerd voor: beste Film, Regie, Actrice, Bijrol (M+V+V), Origineel Script, Montage, Kleding, Make up, Muziek
De Oscar voor Beste originele script ging naar Women Talking, terecht ook vond ik. Maar die zag ik pas veel later.
Voortbordurend op het succes van tv series als Vikings, waar ik al eens een blog aan wijdde. En ook al is deze film goed, de tv-serie is veel beter.
Met maar liefst tien Bafta-nominaties. Moet hier eigenlijk ook veel hoger, in de Top 10 – bij nader inzien. Ja, kom ik nu mee… ik zag ‘m ook pas veel later.
- Genomineerd voor: beste Film, Regie, Acteur, Bijrol (M+V), Montage, Muziek
26. Babylon (7,6)
Deze zag ik ook pas in 2023, maar dit is een regelrechte topper, een instant classic zelfs. Met Margot Robbie en Brad Pitt, onder andere. Ook meteen genomineerd voor een aantal Oscars, en terecht, want dit blaast je omver. Geschreven en geregisseerd door Damien Chazelle (La La Land, Whiplash). Wat is dat een virtuoos zeg, op alle vlakken: script, montage, camera, regie, acteurs, art: alles spettert van het doek. Hoort hier eigenlijk in de Top 5. Gaat Beste Muziek winnen lijkt mij (maar die ging naar de Duitse film “Im Westen nichts neues”). Won dus niks bij de Oscars:
- Genomineerd voor: beste Muziek, Kleding, Production design
Beste films 2022: conclusie
Het is dus moeilijk om een lijstje over 2022 te maken, want veel films zijn zoals gezegd hier nog niet eens uit. En een ranglijst is eigenlijk ook onzin: deze zijn allemaal goed. Maar, toch leuk, zulke lijstjes.
De grote blockbusters vallen steeds vaker tegen vind ik, dus veel grote dure films van het afgelopen jaar staan niet eens in mijn toplijst. Nou ja, Avatar: Way of the Water is dus wel mijn nummer één. Maar Top Gun, The Batman en Wakanda vond ik dan weer niet de beste films.
Verder komt mijn smaak wel grotendeels overeen met het publiek overigens. Kijk maar, dit zijn de publiekswinnaars:
Beste Films 2022 Top 25 volgens IMDB-rating
Met de Oscar nominaties, en in Vet mijn winnaars, en in Oranje de echte winnaars.
- Top Gun: Maverick (8,4) – blockbusters scoren altijd te hoog op IMDB
Genomineerd voor: beste Film, Script, Montage, FX, Geluid
- Everything Everywhere all at once (8,1)
Genomineerd voor: beste Film, Regie, Actrice, Bijrol (M+V+V), Origineel Script, Montage, Kleding, Make up, Muziek
- The Whale (8,0)
Genomineerd voor: beste Acteur, Bijrol (M+V), Make up
- Avatar: the Way of Water (7,9)
Genomineerd voor: beste Film, Production Design, FX, Geluid
- Moonage Daydream (7,9) – documentaires scoren ook altijd erg hoog op IMDB
- The Banshees of Inisherin (7,9)
Genomineerd voor: beste Film, Regie, Acteur, Bijrol (M+V), Montage, Muziek
- All quiet on the Western front (7,8)
Genomineerd voor: beste Film, Script, Camera, Buitenlandse film, Production Design, FX, Muziek, Geluid
- The Batman (7,8) – blockbuster…
- The Fabelmans (7,8)
Genomineerd voor: beste film, Regie, Actrice, Bijrol, Origineel Script, Production Design, Muziek
- Thirteen Lives (7,8) – ik had de docu al eerder gezien, over de Thaise jongetjes in de grot, en over de reddingsduikers. IJzingwekkend goed, zowel de film als de docu. Maar de docu vond ik nog indrukwekkender.
- Worst person in the world (7,8)
- Navalny (7,7) – Oscar beste documentaire
- Tár (7,7)
Genomineerd voor: beste Film, Regie, Actrice, Origineel Script, Camera, Montage
- Eight Mountains (7,7)
- Pinocchio (7,7)
Genomineerd voor: beste Animatie
- Triangle of Sadness (7,6)
Genomineerd voor: beste Film, Regie, Origineel Script - Babylon (7,6)
Genomineerd voor: beste Muziek, Kleding, Production design
- The Menu (7,5)
- Elvis (7,4)
Genomineerd voor: beste Film, Acteur, Camera, Montage, Production Design, Kleding, Make up, Geluid
- Hustle (7,3)
- Bullet Train (7,3)
- Good Luck to You, Leo Grande (7,2)
- Wakanda Forever (7,2) – blockbuster… beste Kleding
- Where the Crawdads Sing (7,1)
- Women Talking (7,0)
Beste Originele Script
Waar kijk je tegenwoordig films? Afgezien van bioscoop. Gek van al die platformen… Misschien ook s een review aan wijden..
Ja, waar is Steve Jobs gebleven die alles kon verenigen? Met muziek is dat destijds gelukt, maar met film en tv niet. We hebben teveel abonnementen (herkenbaar voor velen denk ik) en we betalen ook voor dingen die we nauwelijks gebruiken. Dan mag je ook af en toe wat op “andere plekken” zoeken.
Top zulke lijstjes! Thanks voor de inspiratie!
Leuke lijst!
Ben persoonlijk verrast over de werkelijk overal populaire Triangle of Sorrow, die viel me erg tegen, vooral in vergelijking met seizoen 2 van The White Lotus (die op Sicilië en ja dat is een serie, maar wat voor één, vooral de twee dames zijn van grote spelfinesse).
Tár is gedeeltelijk een pareltje, de continue focus op de subtiliteiten van sociologische dynamieken is sterk en Cate is subliem, maar het is gek genoeg geen geheel, al kent de film kent vele verijnde pieken. Afijn, mijn twee centen.
Ja, White Lotus 2, een van de beste series van het jaar, wederom! Iets voor een nieuwe blog… zie de updates op de beste tv-series aller tijden
Ik zou aan het lijstje willen toevoegen:
Rose (Denemarken 2022)
Close (Belgie/NL/Frankrijk 2022)
Nina Hoss in Tár;💗
Mijn favorite Duitse actrice. Ok Cate Blanchett is ook ok maar toch.